.jpg)
Phân bón giả không chỉ làm hại nông dân mà còn gây khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh trung thực như Đạm Phú Mỹ (ảnh). Ảnh TL SGT
(Nguồn: TBKTSG) Hội thảo quốc gia thực hiện Nghị định 202/NĐ-CP về quản lý phân bón và chiến lược phát triển nông thôn bền vững (có hiệu lực từ ngày 1-2-2014) tại Hà Nội vào giữa tuần trước đánh giá nghị định 202 là một bước tiến rất xa về quản lý phân bón. Điều có thể dễ dàng nhận ra ở Nghị định này là tiêu chuẩn để được tham gia sản xuất hoặc kinh doanh phân bón rất khắt khe. Tuy nhiên mục tiêu chính yếu mà Nghị định 202 hướng đến, đó là giải quyết nạn sản xuất và buôn bán phân bón giả, phân bón kém chất lượng, thì vẫn còn là dấu hỏi lớn.
Với Nghị định 202, ngành sản xuất và buôn bán phân bón đã trở thành ngành kinh doanh có điều kiện. Nghị định này đưa ra những điều kiện khá ngặt nghèo về cơ sở vật chất, về trình độ nguồn nhân lực… Nhưng vấn đề của nạn phân bón giả, kém chất lượng không nằm ở điều kiện trang thiết bị và cơ sở vật chất, cũng không phải tại trình độ nguồn nhân lực kém cỏi, mà ở vấn đề đạo đức. Cụ thể, đó là làm ăn gian dối, là lừa đảo.
Thông tin tại hội thảo cho thấy, tham gia sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng còn có cả những doanh nghiệp lớn và với ưu thế về công nghệ và cơ sở vật chất chuyện làm ăn gian dối của doanh nghiệp lớn còn tinh vi và khó phát hiện hơn những cơ sở sản xuất bằng “công nghệ cuốc xẻng”.
Đáng lo hơn là những người làm phân bón giả hoặc phân bón kém chất lượng không ngại phạm luật và không sợ bị xử phạt. Tổng giám đốc một công ty phân bón kể rằng có đơn vị bị phát hiện và bị phạt 30 triệu đồng, họ nộp luôn cho cơ quan chức năng 60 triệu.
Tình trạng người làm ăn gian dối không ngại phạm luật, không sợ bị phạt ít nhiều có lỗi của các cơ quan thực thi pháp luật. Cho đến nay, các vụ vi phạm bị phát hiện đều có kết cục là quyết định xử phạt hành chính. 89 vụ vi phạm phát hiện được sau hai tháng cao điểm kiểm tra ở bảy tỉnh miền Trung vừa qua cũng chỉ được xử lý bằng 350 triệu đồng tiền phạt.
Với các điều kiện đặt ra, Nghị định 202 lấy đi cơ hội sản xuất, kinh doanh của nhiều cơ sở sản xuất phân bón nhỏ và eo hẹp về tài chính nhưng làm ăn chân chính. Từ diễn biến thực tế của thị trường, đến nay vẫn chưa rõ Nghị định 202 có đủ sức chế tài để giúp giải quyết nạn sản xuất, kinh doanh phân bón giả, phân bón kém chất lượng hay không. Nhưng điều có thể thấy là nó sẽ “loại bỏ” không ít doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng.
Chừng nào các doanh nghiệp phân bón vẫn chưa cảm thấy lo sợ khi làm ăn gian dối, chưa “toát mồ hôi lạnh” khi nghĩ đến bị phạt, thì dù có ban hành bao nhiêu nghị định, bao nhiêu thông tư đi chăng nữa cũng khó mà dẹp được nạn phân bón giả và cuối cùng chỉ doanh nghiệp làm ăn đàng hoàng và nông dân là những người chịu thiệt hại.
